Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej

Kolegium izby, wskazane zostało przez ustawodawcę jako organ regionalnej izby obrachunkowej (art. 14 ustawy z dnia 7 października 1992r. o regionalnych izbach obrachunkowych).
Kolegium izby jest organem wykonującym, w szczególności, zadania związane z badaniem uchwał i zarządzeń organów jednostek samorządu terytorialnego oraz związków międzygminnych i związków powiatów, w zakresie spraw finansowych, w oparciu o kryterium legalności. W ramach uprawnień nadzorczych nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego, kolegium orzeka o zgodności z prawem ustawowo wskazanych uchwał i zarządzeń organów j.s.t. oraz związków międzygminnych i związków powiatów, stwierdza nieważność tych aktów z powodu ich sprzeczności, w całości lub w części z prawem, ustala budżety jednostek samorządu terytorialnego w przypadku ich nie uchwalenia do 31 stycznia roku budżetowego.

W skład kolegium wchodzą prezes izby jako przewodniczący kolegium oraz pozostali członkowie.
Posiedzenia kolegium zwołuje oraz przewodniczy obradom prezes izby, a w razie jego nieobecności posiedzeniu przewodniczy zastępca prezesa izby lub wyznaczony przez prezesa członek kolegium. Posiedzenia kolegium zwołuje się w razie potrzeby, nie rzadziej jednak niż raz na kwartał. Posiedzenie kolegium może być zwołane przez prezesa izby, także na pisemny wniosek co najmniej połowy członków kolegium, w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Rozstrzygnięcia nadzorcze, postanowienia i opinie kolegium, wydawane w sprawach przekazanych ustawowo do kompetencji tego organu, podejmowane są w formie uchwał.
Od uchwał kolegium stwierdzających podjęcie uchwały lub wydanie zarządzenia przez organy jednostek samorządu terytorialnego (oraz związków międzygminnych i związków powiatów), z istotnym naruszeniem prawa, przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, wniesiona za pośrednictwem kolegium, w terminie 30 dni od dnia doręczenia uchwały.

Do wyłącznej właściwości kolegium izby, należy w szczególności:

1. ustalanie, w terminie do końca lutego roku budżetowego, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, w zakresie obowiązkowych zadań własnych oraz zadań zleconych, w przypadku nie uchwalenia uchwały budżetowej przez organ stanowiący j.s.t. - do dnia 31 stycznia roku budżetowego;

2. orzekanie o zgodności z prawem uchwał i zarządzeń organów jednostek samorządu terytorialnego w sprawach:
- procedury uchwalania budżetu i jego zmian,
- budżetu i jego zmian,
-zaciągania zobowiązań wpływających na wysokość długu publicznego jednostki samorządu terytorialnego oraz udzielania pożyczek,
- zasad i zakresu przyznawania dotacji z budżetu jednostki samorządu terytorialnego,
- podatków i opłat lokalnych, do których mają zastosowanie przepisy ustawy- Ordynacja podatkowa,
- absolutorium,
- emitowania obligacji oraz określania zasad ich zbywania, nabywania i wykupu przez organ wykonawczy j.s.t.;
- ustalenia maksymalnej wysokości pożyczek i kredytów krótkoterminowych zaciąganych przez organ wykonawczy j.s.t. w roku budżetowym;
- zobowiązań w zakresie podejmowania inwestycji i remontów o wartości przekraczającej granic? ustalaną corocznie przez radę gminy;
- ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez organ wykonawczy j.s.t. w
roku budżetowym;
- określenia kwoty, do której organ wykonawczy j.s.t., może samodzielnie zaciągać zobowiązania;
- ustalenia stawek dotacji przedmiotowych;
- dysponowania rezerwami budżetowymi;
- zakresu upoważnienia organu wykonawczego j.s.t. do dokonywania zmian w budżecie;
- blokowania planowanych wydatków budżetowych;
- zakresu upoważnienia organu wykonawczego j.s.t., do przekazania niektórych uprawnień do dokonywania przeniesień planowanych wydatków innym jednostkom organizacyjnym j.s.t.;
- dochodów i wydatków gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych;

3. rozpatrywanie odwołań od opinii wydawanych przez składy orzekające izby;

4.przyjmowanie sprawozdań z działalności kontrolnej i informacyjno-szkoleniowej izby;

5. uchwalanie wniosków do projektu budżetu izby oraz ramowego planu pracy izby, w tym planu kontroli;

6. rozpatrywanie zastrzeżeń do wniosków zawartych w wystąpieniach pokontrolnych;

7.opiniowanie kandydatów na członków kolegium;

8. wybór kandydata na prezesa izby;

9. uchwalanie regulaminu organizacyjnego izby;

10.podejmowanie uchwał w innych sprawach, określonych w odrębnych przepisach.


Ocena zgodności z prawem, wymienionych ustawowo uchwał i zarządzeń organów j.s.t. oraz związków międzygminnych i związków powiatów, zasadniczo powinna nastąpić w terminie 30 dni od dnia doręczenia organowi nadzoru uchwały lub zarządzenia (art. 91 ust.1 ustawy z dnia 08 marca 1990r. o samorządzie gminnym). Po tym terminie organ nadzoru nie może we własnym zakresie stwierdzić nieważności uchwały lub zarządzenia organu gminy. W takim przypadku organ nadzoru może zaskarżyć uchwałę lub zarządzenie do sądu administracyjnego.

Inaczej przedstawia się sytuacja w przypadku badania zgodności z prawem uchwały budżetowej (uchwały zmieniającej budżet) podjętej przez organ stanowiący j.s.t.
Kolegium izby, w przypadku stwierdzenia, w następstwie prowadzonego postępowanie nadzorczego, że uchwała budżetowa ( uchwała w sprawie dokonania zmian w budżecie) podjęta została, przez organ stanowiący j.s.t., z istotnym naruszeniem prawa, wskazuje nieprawidłowości oraz określa termin i sposób ich usunięcia. Wskazanie nieprawidłowości oraz sposobu i terminu ich usunięcia, zawiesza bieg 30- dniowego terminu, wyznaczonego organowi nadzoru do orzeczenia o nieważności uchwały z powodu jej sprzeczności z prawem, jednakże na okres nie dłuższy niż 30 dni. W przypadku nie usunięcia wskazanych nieprawidłowości, przez właściwy organ j.s.t., w zakreślonym terminie, kolegium orzeka o nieważności uchwały w całości lub w części. W takiej sytuacji, budżet lub jego część dotknięta nieważnością, zostanie ustalona przez kolegium izby.
W przypadku stwierdzenia przez kolegium, że uchwała lub zarządzenie organu j.s.t., podjęte zostały z nieistotnym naruszeniem prawa, kolegium nie stwierdza nieważności uchwały lub zarządzenia, lecz ogranicza się do wskazania, że akty te wydane zostały z naruszeniem prawa.

W oparciu o wyniki działalności nadzorczej, kontrolnej i opiniodawczej, uznając za potrzebne wskazanie organom j.s.t. – powtarzających się nieprawidłowości lub w przypadku zagrożenia niewykonania ustawowych zadań, izba, zgodnie z przepisami art.10a ustawy z dnia 7 października 1992r o regionalnych izbach obrachunkowych, przedstawia organowi stanowiącemu i wykonawczemu danej jednostki samorządu terytorialnego, raport o stanie gospodarki finansowej tej jednostki, przyjęty przez kolegium Izby.
Organy jednostki, uprawnione są wnieść do kolegium, w terminie 30 dni od dnia otrzymania raportu, zastrzeżenia do jego treści, podlegające ocenie kolegium. Organ ten, w odrębnej uchwale, rozstrzyga o oddaleniu zarzutów lub o ich uwzględnieniu i zmianie raportu. Przepisy ustawy, dotyczące sporządzania raportu o stanie gospodarki finansowej, mają odpowiednie zastosowanie do związków jednostek samorządu terytorialnego. W przypadku związków jednostek samorządu terytorialnego, raport przekazywany jest również organom jednostek należących do związku.

Członkowie kolegium, działając w składach orzekających, złożonych z trzech członków, wyznaczanych przez prezesa izby, wydają również opinie w sprawach określonych ustawowo.
Do kompetencji składów orzekających należy także rozpatrywanie spraw dotyczących powiadomień przez skarbnika (głównego księgowego budżetu j.s.t.) o przypadkach dokonania kontrasygnaty na pisemne polecenie zwierzchnika, zgodnie z odrębnymi ustawami oraz rozpatrywanie innych spraw określonych w odrębnych ustawach.